Xaqani Məmmədovun “iməkləyən” yalanları və ya kitablı dərs – YAZI

Ölkə kubokunun yarımfinal mərhələsi çərçivəsində keçirilmiş “Simurq” – “Qarabağ” (0:0) oyununda meydan sahibi komandanın vurduğu, lakin laynsman Mehman Mahmudovun oyundankənar vəziyyət kimi dəyərləndirdiyi üçün qeydə alınmayan qolu son 2 günün ən aktual mövzusudur idman mediamızda. Qarşılaşmanın baş hakimi Orxan Məmmədov israrla köməkçisinin haqlı olduğunu sübut etməyə çalışır, Hakimlər Komitəsinin sədri Xaqani Məmmədov da həmçinin. Və hər ikisi yalan danışır, qaydaları dərinliyinə qədər bilməməyimizdən yararlanıb özünəməxsus şərhlər verir. Ötən gün PFL-in saytına verdiyi açıqlamasını sizə təqdim etmişdik, amma bir daha xatırladaq, çünki yazının mahiyyəti elə bu açıqlamadakı yalanların faş olunmasıdır.

Sitat: “Hər il UEFA Hakimlər Komitəsi tərəfindən yerli federasiyalara mübahisəli epizodların müzakirəsi ilə bağlı disklər göndərilir. Biz də həmin vəziyyətlərlə hakimləri tanış edirik. “Simurq” – “Qarabağ” oyununda qeydə alınan epizodla bağlı isə belə deyilir ki, əgər zərbə vurmağa cəhd edən oyunçu oyundankənar vəziyyətdədirsə və zərbəsi alınmadığı təqdirdə top başqa bir oyunçu tərəfindən qapıdan keçirilirsə belə, həmin an oyundankənar vəziyyət kimi dəyərləndirilir. Çünki qapı önündə olan oyunçu zərbə vurmasa belə, epizoda müdaxilə edib, üstünlük qazanır, qapıçının diqqətini özünə cəlb edir. Bu tip epizodlar UEFA tərəfindən oyundankənar epizod kimi qiymətləndirilir. Sual oluna bilər ki, bu epizodda niyə “bax və gözlə” metodundan istifadə olunmur? UEFA cinahlardan ötürmə zamanı bunu məsləhət görmür. Ona görə də bu, oyundankənar vəziyyətdir. Ümumilikdə götürsək, Orxan Məmmədov “Simurq” –“Qarabağ” görüşünü çox yaxşı idarə edib”.

Yalan makinası

Bilmirəm, Xaqani Məmmədov ingiliscədən tərcümə etdiyi deyilən kitabı arada oxuyur, ya yox, amma yalanın bu qədərinə də “pes” yəni…
Yuxarıda qırmızı hərflərlə seçdiyimiz ifadələrin şərhlərini verdikcə özünüz də əmin olacaqsız sədrin yalan danışdığına. Amma əvvəlcə bəzi xüsusi qeydlərə ehtiyac var. “Hakimlər üçün təlimat” bütün dünyada eynidir və FİFA tərəfindən tərtib olunur. Təlimatın Azərbaycan dilinə tərcüməsi qalsın sədrin seyfində, biz faktlarımızı internetdə açıq istifadəyə təqdim olunan türk dilinə tərcüməsindən gətirək.

Haşiyə. “Gözlə və gör” (nədənsə hörmətli sədrin açıqlamasında bu ifadə “bax və gözlə” kimi qeyd edilib, halbuki bu ifadə ingiliscədən götürülüb və “wait and see”-dir, ruscası da eyni ilə tərcümə edilib – “жди и смотри”) oyun qaydalarına aktiv və passif oyundankənar vəziyyətlərdən sonra daxil olmuş ifadədir. Qayəsi oyunun lüzumsuz yerə dayandırılmaması, tempin aşağı salınmaması və s. bu kimi şeylərdir.

Diqqət etdinizmi? Sədrin açıqlamasındakı “epizoda müdaxilə”, “üstünlük qazanma” və “rəqibə müdaxilə-diqqəti yayındırma” ifadələri məhz “gözlə və gör” texnikasının tərkibində verilib. İndi bu anlayışların ayrı-ayrılıqda izahlarına baxaq. Başlayaq "epizoda müdaxilə"dən…

“Simurq” – “Qarabağ” oyunundakı sözügedən epizoda yenidən baxaq. Kitab deyir ki, “oyuna müdaxilə etmək – komanda yoldaşının ötürdüyü topla oynamaq və ya toxunmaqdır”. Bizim epizodumuzda oyundankənar vəziyyətdə olan futbolçu komanda yoldaşının ötürdüyü topa toxunurmu, yaxud ötürülən topla oynayırmı? Yox! Demək ki, nəymiş, hörmətli sədr? Bu, birinci yalanınız…
Keçək “üstünlük qazanmaq” ifadəsinin izahına. Yenə həmin kitabdan oxuyuruq…

 

Epizodumuza yenidən baxaq. Kitab deyir ki, “üstünlük qazanmaq – oyundankənar vəziyyətdə ikən qapı dirəkləri və qapı tirindən geri qayıdan, yaxud oyundankənar vəziyyətdə ikən rəqib komandanın qapıçısından və ya oyunçularından geri qayıdan topla oynamaqdır”. Varmı bizim epizodda bu vəziyyət? Topun rəqib oyunçular, yaxud qapı dirəkləri, tiri ilə hər hansı təması görünürmü? Yox! Demək ki, nəymiş, hörmətli sədr? Bu, ikinci yalanınız…

Keçək Xaqanin Məmmədovun işlətdiyi “rəqib qapıçının diqqətini özünə çəkmək” ifadəsinə. Yenə həmin kitabdan oxuyuruq…

Epizodumuza bir daha baxaq. Kitab deyir ki, “oyundankənar vəziyyətdəki və ya qapıçının baxış bucağını bağlayan futbolçu (qapıçı ilə topa zərbə vuran futbolçu arasındakı), hakimin qərarına görə, qapıçıya müdaxilə etmiş olur (diqqətini yayındırmaq)”. Kitab bu izahla yanaşı, foto da verir. Bizim epizodumuzda oyundankənar vəziyyətdəki futbolçu qapıçının baxış bucağının qarşısını alırmı? Oyundankənar vəziyyətdəki futbolçu qapıya zərbə vuran oyunçu ilə qapıçının arasındadırmı? Yox! İkincisi, oyundankənar futbolçu qapıçının diqqəətini necə yayındırır ki, Şehiç hər hansı reaksiya vermir. Axı, məntiqlə qarşısındakı futbolçunun zərbə vuracağını düşünən qolkiper ətalətlə sağa və ya sola hərəkət etməlidir. Şehiç isə top qapıdan keçənədək hər hansı istiqamətə tullanmır, əksinə, topu izləyir son anadək – oyundankənar vəziyyətdə olmayan rəqib futbolçunun zərbəsinədək hər hansı reaksiya vermir. Diqqətlə izləsəz, topun oyundankənar vəziyyətdə olan futbolçudan keçməsindən sonra qolkiperin sağ cinahı bağlamaq üçün dirəyə doğru meyilləndiyini də görə bilərsiz. Bir sözlə, bu əsaslandırmalarına da bir "quş". Demək ki, nəymiş, hörmətli sədr? Bu da sizə üçüncü yalanınızın isbatı!

Bunlar Xaqani Məmmədovun mikroyalanları idi. Gələk makroyalana… Xatırlayaq yenidən onun açıqlamasını: “Sual oluna bilər ki, bu epizodda niyə “bax və gözlə” metodundan istifadə olunmur? UEFA cinahlardan ötürmə zamanı bunu məsləhət görmür. Ona görə də bu, oyundankənar vəziyyətdir”. Birincisi, bu necə məntiqdir ki, UEFA bütün hallarda “gözlə və bax” deyir, bircə cinahlardan ötürmələr vaxtı istisna hesab olunur. İkincisi, Məmmədov yalanını “UEFA belə deyir” blefi ilə ört-basdır edir ki, bu da ağ yalandır. UEFA-nın belə bir təlimatı, məktub və ya tövsiyəsi yoxdur. Varsa, qoysun ortaya. Bu məntiqsizliyə kim qol qoyar axı? Ağlınız xaqanilərə getməsin…

Bir neçə “gözlə və gör” nümunəsi

Aşağıdakı videolar “gözlə və gör” texnikasının tətbiqi üçün tərtib olunub. Bəlkə hörmətli sədr və “əhli-əyalı” baxıb öyrənmək istəyər. İlk 4 videoda laynsman bu texnikaya riayət edir, son ikincidə isə əksinə.
Bir neçə kəlmə də sözügedən epizodun baş qəhrəmanı laynsman Mehman Mahmudov haqda. Açığı, referi köməkçiləri arasında müsbət mənada hər zaman xüsusi qeyd etdiyim 2-3 nəfərdən biridir Mehman. Onun belə kobud səhv etməsi… Bu məqamda doğru olan çıxıb səhvini etiraf etməyin və son iki gündür cızdağı çıxan zaqatalalı azarkeşlərdən üzr istəməyindir, Mehman. Klub rəhbərliyindən üzr istəməsən də olar. Qorxaqlar üzrü haqq etməzlər…

Saleh Arslan

Wait and see 38 from Offside Explained on Vimeo.